20 sep Zonder stress geen leven

Health is the balance between creation & destruction:
we need to both create new, stronger tissues and clean up old, damaged ones
– B Clark

Bijna alle vormen van sporten zijn stress (spanning) voor je lichaam. We beschadigen bijvoorbeeld spierweefsel tijdens krachtsport en stressen we onze longen tijdens hardlopen. De magie zit in de rust periode daarna: na de stress herstelt het weefsel zich en past zich aan om weer een nieuwe uitdaging aan te kunnen. Dit fantastische mechanisme heeft er in miljoenen jaren evolutie voor gezorgd dat wij als soort niet alleen hebben overleefd maar ook zijn ontwikkeld van homo erectus naar homo sapiens! Zonder stress dus geen leven.

Ok. We gedijen dus goed onder stress. Acute, korte vormen van stress, gevolgd door rust en herstel. (in het Taoïsme Ying/Yang) In die balans zit de magie. En dat is nou juist waar het vaak mis gaat.

Science facts

In de wetenschap zouden we dit kunnen plaatsen onder het sympathisch en parasympatisch zenuwstelsel. Sympatische zenuwen stimuleren alle processen die te maken hebben met lichamelijke activiteit als sporten en het in actie komen bij noodsituaties. Het sympatisch zenuwstelsel  wordt ook wel “fight or flight” response genoemd (waar we eigenlijk ook “freeze” aan moeten toevoegen als overlevingsmechanisme) wat maakte dat we vroeger weg konden redden voor een sabeltand tiiger (de evolutie in onze hersen maakten dat we bedachten in een boom te klimmen maar ook dan was het sympatisch zenuwstelsel nog actief) of een tegenstander aan konden als het nodig was. Klamme handen, kortademig en misselijkheid zijn tijdens een belangrijke presentatie? Sympatische functies, nuttig, indien tijdelijk.

Het parasympatisch zenuwstelsel doet namelijk exact het tegenovergestelde: het trapt op de neutrale remmen en doet het lichaam naar een kalme en bedaarde toestand terug keren zodat de stofwisseling, de celregeneratie en de opbouw van onze lichaamsreserves weer worden geactiveerd en bevordert assimilatie: het proces waaruit de organische stoffen worden gevormd waaruit ons lichaam bestaat. Rest & digest dus. Maar ook al heeft het een tegenovergestelde werking, het parasympatisch en sympatisch zenuwstelsel werken samen.

Its a Yang world

Indien deze samenwerking niet goed gaat kun je spreken van een verstoord zenuwstelsel. De wereld waarin we leven is voornamelijk naar buiten gericht: Yang. Zichtbaar zijn, continue verandering en dynamiek maken dat we altijd beschikbaar dienen te zijn en vaker langer door gaan. We nemen steeds minder tijd om ons af te zonderen, actief te verstillen en te rusten. Dit heeft invloed op onze slaap, waardoor de kwaliteit van onze -al schaarse- rust minder goed is en we langzamer en minder goed herstellen. Op korte termijn is dit vervelend, maar op lange termijn schadelijk: indien er geen rust en herstel plaats vindt ervaart het lichaam sluimerende, maar chronische stress. Dit is nou net de vorm stress waar we als homo sapiens niet goed onder gedijen. De werking van oa de longen, nieren, maag, blaas, darmen en lever zijn “on hold” waardoor we storing krijgen in onze spijsvertering & gezondheid en de bijnieren uitgeput raken van de continue aanmaak van (stress) hormonen. En dat allemaal terwijl er geen sabeltandtijger in de buurt is, maar je emails probeert weg te werken, op tijd je kinderen op school wil hebben, in de file staat…. wachtend en snakkend naar een moment van ontspanning.

Yoga leert ons te ontspannen in de meest onmogelijke vormen. Waar je stijfheid en mentale weerstand tegen komt.  We beoefenen houdingen en bewegingen die het parasympatisch zenuwstelsel her-activeren zodat je lichaam kan herstellen. Welke vorm (houding) je ook aanneemt: wees je bewust van je ademhaling. Een goede, natuurlijke ademhaling beweegt je diafragma en activeert het rust proces in het zenuwstelsel. Zie Yoga houdingen voor je zenuwstelsel voor toelichting en uitwerkingen.

We buigen om niet te breken.