21 dec Veerkracht
Anicha- Waar leven is, is verandering. Verandering vraagt om aanpassing en dit kan gepaard gaan met stress, langer of intenser dan goed voor ons is. Vroeg of laat in het leven krijgen we allemaal te maken met moeilijke momenten, en de manier waarop we daar mee om gaan kan een groot verschil maken in de kwaliteit van leven. Hoe zorgen we er voor dat we ons verouderingsproces niet onnodig versnellen door de veranderlijke aard van het leven?
Nanakorobi yaoki – Als je zeven keer valt, sta je acht keer op.
Veerkracht is meer dan het vermogen volhardend te zijn. Veerkracht is ons vermogen tegenspoed het hoofd te bieden. Hoe veerkrachtiger we zijn, hoe makkelijker we zullen opstaan en de zin van ons leven terug te vinden. Uit onderzoek in de Weense kliniek van neuroloog en psychiater Viktor Frankl bleek dat meer dan 80% toegaf dat de mens een reden om te leven nodig heeft, en ruim 60% dat er iets of iemand in hun leven was waarvoor ze bereid waren te sterven. Aangezien de mens volgens Frankl bereid is te leven en te sterven voor zijn principes en idealen, wordt het zoeken naar betekenis een primaire en persoonlijke drijfveer die iemand in staat stelt zijn doelen te bereiken. Het bewust ontdekken van het zin van je leven maakt dat je gemotiveerd bent door te gaan en geestelijke hindernissen uit het verleden los te laten en obstakels uit de weg te gaan. Existentiële frustratie doet zich voor wanneer de zin van het leven verwrongen of afwezig is. Dit kan een prikkel zijn om aspecten van je leven te veranderen. De betekenis van het leven vinden geeft de mens redenen om leegte te vullen.
Het trainen van de geest, het lichaam en de emotionele veerkracht is fundamenteel om tegenslagen het hoofd te bieden. Een veerkrachtig persoon kan zich op zijn doelen blijven focussen, dat wat belangrijk is. Zijn kracht komt voort uit flexibiliteit, uit de kunst zich aan te passen aan veranderingen.
Rigiditeit en buigzaamheid
Charles Darwin beschreef al in zijn boek “Origin of species” dat overleven niet draait om het recht van de sterkste maar om het vermogen om zich aan te passen. Diersoorten die zich beter aan kunnen passen aan hun omgeving hebben een grotere overlevingskans. Mensen en dieren die zich zo verzetten tegen verandering zijn vastgeroest met alle gevolgen van dien (mosselsyndroom). Denk in de Yoga aan Sukham en Stirah, de omschrijving van hoe een Yoga Asana (houding) dient te zijn volgens Patanjali, sterk en soepel. Zoals bamboe. Het waait mee, daar waar een dorre, droge tak wellicht zou afbreken.
Veerkracht is deel van een complex mechanisme dat beïnvloed wordt door vele factoren, waaronder de houding die we ten opzichte van een probleem aannemen. Die houding vereist onder andere zelfonderzoek en bewustwording. De logotherapie van Frankl was daar geschikt voor, maar mediteren kan ook.
Meditatie en imperfectie
Dat je aan niets zou mogen denken tijdens mediteren is een van de meest gehoorde reden het ‘niet te kunnen’. Net als Yoga is het mooie ervan dat je er niet goed of slecht in kan zijn. Het is een beoefening. Het inzicht in het feit dat de geest drukker lijkt te worden op het moment dat je je ogen sluit is juist de oefening. Je niet identificeren met de gedachten maakt het verschil waardoor je na verloop van tijd inzicht krijgt in je samskara’s: hardnekkige patronen, inprentingen. Het hoeft niet mooi, Bliss of Zen te zijn. Wabi-Sabi: het Japanse concept dat leert de schoonheid te zien in de vergankelijkheid. Alleen dat wat onvolmaakt, tijdelijk en incompleet is bezit ware schoonheid, want dan lijkt het op de natuur. Het Shintoïsme of Shinto genaamd, is de oorspronkelijke religie van Japan. Het woord is een combinatie van twee Chinese karakters en betekent “de weg der goden”.
Ichi-go Ichi-e: Dit moment bestaat alleen nu en komt nooit meer terug. Dit komt overeen met je lichaam. 15 triljoen cellen die continue in verandering zijn. “Your body is constantly remaking itself” zegt een van mijn teachers tijdens een lange Yin Yoga houding. En zo hoor ik ook Goenka nog herhalen Anicha Anicha Anicha in mijn 10 daagse meditatie zit Vipassana waarbij je de veranderlijke realiteit observeert en gelijkmoedigheid beoefent. Ons aanpassingsvermogen heeft ervoor gezorgd dat we zijn ontwikkeld van Homo Erectus tot Homo Sapiens. En daar hebben we stress voor nodig. En rust. Zodat we vermogen hebben te herstellen en veerkracht ontwikkelen.
“In het leven is de mens flexibel en evolueert hij. Op het moment van de dood is hij stijf en onveranderlijk. Planten in de zon zijn flexibel en vezelig, maar ze lijken droog en breekbaar. Dat is waarom flexibiliteit en veerkracht geassocieerd worden met leven, en stijfheid en onveranderlijkheid samengaan met de dood.” _ Lao Tzu
No Comments